USTANOWIENIE, CHARAKTER I CEL SEMINARIUM
- „Ogólnopolskie Seminarium dla Starszych Kandydatów do Święceń” (określane dalej w niniejszym statucie jako Seminarium) zostało erygowane przez Konferencję Episkopatu Polski dnia 11 czerwca 2014 r. Zasady jego działania określa niniejszy Statut zatwierdzony przez Kongregację ds. Duchowieństwa.
- Seminarium jest seminarium międzydiecezjalnym, w myśl. kan. 237 § 2 KPK, obejmującym wszystkie diecezje Polski (obrządku łacińskiego).
- Seminarium posiada kanoniczną publiczną osobowość prawną.
- W swoim działaniu Seminarium kieruje się: Magisterium Ecclesiae, Kodeksem Prawa Kanonicznego, dokumentami Stolicy Apostolskiej (przede wszystkim Kongregacji Edukacji Katolickiej i Kongregacji do spraw Duchowieństwa) oraz Konferencji Episkopatu Polski dotyczącymi formacji i studiów, w szczególności Ratio fundamentalis institutionis sacerdotalis oraz Zasadami formacji kapłańskiej w seminariach duchownych w Polsce, niniejszym Statutem oraz odnośnymi Regulaminami.
- Siedzibą Seminarium jest Kraków. Z tego tytułu Arcybiskup Krakowski, jako delegat Konferencji Episkopatu Polski, sprawuje nad Seminarium bezpośredni nadzór i opiekę, przy zachowaniu kompetencji Konferencji Episkopatu Polski, zgodnie z postanowieniami niniejszego Statutu.
- Celem Seminarium jest przygotowanie do przyjęcia święceń mężczyzn, którzy łaskę powołania odkryli w późniejszym wieku. Po ukończeniu formacji seminaryjnej i przyjęciu święceń, diakoni i prezbiterzy kierowani są do pracy we własnych diecezjach.
NADZÓR NAD SEMINARIUM
- Konferencja Episkopatu Polski sprawuje zwierzchni nadzór nad Seminarium poprzez swego delegata, którym jest każdorazowy Arcybiskup Metropolita Krakowski.
- Do kompetencji Konferencji Episkopatu Polski w stosunku do Seminarium należy w szczególności:
– mianowanie rektora Seminarium, a w razie konieczności odwoływanie go w trakcie kadencji,
– zatwierdzanie rocznego sprawozdania dotyczącego funkcjonowania Seminarium, przedstawianego przez rektora za pośrednictwem biskupa-delegata,
– troska o materialne zabezpieczenie funkcjonowania Seminarium,
– ewentualne modyfikacje Statutu Seminarium po uzyskaniu nihil obstat Kongregacji ds. Duchowieństwa,
– zatwierdzenie Regulaminu Seminarium i jego ewentualnych zmian,
– podjęcie decyzji o zniesieniu Seminarium i zadysponowanie jego majątkiem.
ZESPÓŁ FORMATORÓW
- Za formację w seminarium odpowiada zespół formatorów pod kierunkiem rektora, którego powołuje Konferencja Episkopatu Polski na wniosek Arcybiskupa Metropolity Krakowskiego.
- Rektor jest mianowany na pięcioletnią kadencję. Po jej upłynięciu może być powołany na drugą, ale już ostatnią kadencję. W trakcie kadencji rektor może przestać pełnić swoją funkcję wskutek rezygnacji przyjętej przez Konferencję Episkopatu Polski. Może również zostać usunięty na skutek poważnej przyczyny.
- Do zadań rektora należy przede wszystkim:
– sprawowanie bezpośredniego zarządu Seminarium i troska o jego codzienne funkcjonowanie, zgodnie z przepisami prawa,
– podejmowanie bezpośredniej odpowiedzialności – we współpracy z pozostałymi formatorami – za przygotowanie kandydatów,
– reprezentowanie Seminarium na zewnątrz,
– przedstawianie biskupowi-delegatowi Konferencji Episkopatu Polski spraw związanych z Seminarium, a w szczególności rocznego sprawozdania dotyczącego funkcjonowania Seminarium, w tym spraw materialnych, które to sprawozdanie delegat przedstawia Konferencji do zatwierdzenia,
– przedstawianie poszczególnym ordynariuszom spraw dotyczących kandydatów z ich diecezji, a w szczególności: decyzji o przyjęciu lub nieprzyjęciu kandydata do seminarium, corocznej pisemnej opinii na zakończenie roku formacyjnego, wniosku o usunięcie kandydata z Seminarium, opinii przed dopuszczeniem do święceń,
– proponowanie lub opiniowanie kandydatów na pozostałych
formatorów oraz spowiedników w Seminarium,
– współpraca z pozostałymi formatorami, dla których rektor jest przełożonym,
– pełnienie obowiązków proboszcza w stosunku do wszystkich przebywających w Seminarium, zgodnie z kan. 262 KPK.
- Pozostałych formatorów (ojca duchownego, prefekta i/lub prokuratora) mianuje – po wysłuchaniu opinii rektora – Arcybiskup Metropolita Krakowski.
- Zadaniem ojca duchownego jest troska o formację duchową i ascetyczną kandydatów. Ojciec duchowny jest zarazem zwyczajnym spowiednikiem alumnów, z zachowaniem kan. 240 § 1 KPK. Ojciec duchowny nigdy nie udziela opinii na temat alumnów – ani na polecenie czy prośbę rektora lub biskupa, ani z własnej inicjatywy (zob. kan. 240 § 2 KPK).
- Zadaniem prefekta jest wspomaganie rektora w pracy formacyjnej.
- Zadaniem prokuratora jest troska o bieżące funkcjonowanie Seminarium od strony materialnej.
- Funkcja prefekta i prokuratora może być pełniona przez tego samego duchownego.
KANDYDACI
- Kandydatem do seminarium może być każdy mężczyzna (od 35 r. ż. wzwyż) stanu wolnego (tak kawaler, jak i wdowiec). Od kandydatów wymaga się świadectwa maturalnego. Szczególnego rozeznania wymagają kandydatury mężczyzn, którzy mają potomstwo, uzyskali stwierdzenie nieważności swojego małżeństwa, byłych alumnów oraz tych, którzy przekroczyli 60 rok życia.
- Kandydatów do seminarium kierują poszczególni biskupi diecezji po zasięgnięciu opinii odpowiednich duszpasterzy (w szczególności proboszcza) i wiernych świeckich. Ostateczną decyzję o ich przyjęciu podejmuje rektor (po wysłuchaniu pozostałych formatorów, wyjąwszy ojca duchownego). Każdy biskup diecezjalny może jednak skierować zgłaszającego się doń kandydata w późniejszym wieku do własnego seminarium diecezjalnego.
- Każdy kandydat do Seminarium winien przedstawić następujące dokumenty:
– świadectwo chrztu i bierzmowania,
– pisemne skierowanie udzielone przez własnego biskupa diecezjalnego,
– świadectwo dojrzałości oraz ewentualnie inne dokumenty potwierdzające wykształcenie pomaturalne i wyższe,
– życiorys,
– w przypadku kandydatów związanych wcześniej małżeństwem – dokument o ustaniu małżeństwa (świadectwo śmierci żony względnie prawomocną decyzję o stwierdzeniu nieważności bądź rozwiązaniu małżeństwa),
– świadectwo zdrowia,
– podanie,
– opinia proboszcza (lub odpowiedniego duszpasterza).
- W przypadku eks-alumnów z innego seminarium lub mężczyzn, którzy wcześniej należeli do instytutu zakonnego, należy pilnie przestrzegać kan. 241 § 3 KPK.
- Po zakończeniu każdego roku formacji rektor przesyła ordynariuszowi kandydata pisemną opinię na jego temat.
- Decyzję o ewentualnym usunięciu kandydata z seminarium podejmuje jego biskup diecezjalny na wniosek rektora.
- O dopuszczeniu do święceń decyduje własny ordynariusz kandydata, biorąc pod uwagę umotywowaną opinię rektora i przełożonych. Konsekwentnie, nowo wyświęceni diakoni i prezbiterzy kierowani są do pracy we własnych diecezjach.
FORMACJA SEMINARYJNA
- Punktem wyjścia w formacji ludzkiej kandydatów winno być ich dotychczasowe doświadczenie życiowe, w tym umiejętności i talenty dotychczas rozwijane. Wymaga ono jasnego rozeznania, pogłębionej oceny, integracji i rozwoju.
- Formację seminaryjną otwiera rok propedeutyczny. Służy on przede wszystkim rozeznaniu powołania oraz wprowadzeniu w życie duchowe. Na I rok studiów wpisywani są jedynie ci kandydaci, którzy odbyli rok propedeutyczny we własnej diecezji bezpośrednio przed skierowaniem ich do tego Seminarium.
- Dalsza formacja w Seminarium przebiega zgodnie z Ratio fundamentalis institutionis sacerdotalis oraz Zasadami formacji kapłańskiej w seminariach duchownych w Polsce zatwierdzonymi przez Kongregację ds. Edukacji Katolickiej dekretem z dnia 26 sierpnia 1999 r. i trwa pięć lat.
- Formacja duchowa ma prowadzić do głębokiej więzi z Jezusem Chrystusem, Dobrym Pasterzem, przez podporządkowanie całego życia Duchowi Świętemu, w postawie oddania Ojcu i umiłowania Kościoła (por. PDV 45). Jej naturalnym owocem winna być stała formacja w życiu kapłańskim.
- Formacja intelektualna przebiega w ramach Studium domesticum zorganizowanym na podstawie umowy z odnośnym Wydziałem Teologii i obejmuje studia filozoficzne oraz teologiczne. Kandydaci do święceń przed przyjęciem prezbiteratu zdają egzamin z całości teologii; nie są jednak zobowiązani do uzyskania stopnia zawodowego magistra.
- Formacja pastoralna przygotowuje do posługi Słowa i sakramentów oraz przewodniczenia ludowi Bożemu. Przebiega ona (przynajmniej częściowo) w macierzystych diecezjach kandydatów (dla ich głębszej integracji z lokalnym prezbiterium), a jej zakres i formy określa odrębny regulamin. Ważną rolę spełnia w niej proboszcz miejsca kandydata, lub inny kapłan wyznaczony przez biskupa diecezjalnego.
- Szczegółowe obowiązki alumnów, zasady dyscypliny i porządek panujący w Seminarium określa Regulamin zatwierdzony przez KEP.
ORGANIZACJA I ZASADY UTRZYMANIA SEMINARIUM
- Lokalizację i warunki materialnego funkcjonowania seminarium zatwierdza KEP w porozumieniu z biskupem diecezjalnym siedziby seminarium.
- Seminarium jest współfinansowane przez rodzime diecezje kandydatów, a także – według możliwości – przez nich samych. Szczegółowe zasady finansowania seminarium zostaną wypracowane pod kierunkiem Arcybiskupa Krakowskiego.
PRZEPISY KOŃCOWE
- Niniejszy Statut zatwierdza się ad experimentum na okres trzech lat.
- Zmiana Statutu może być dokonana przez KEP, po uzyskaniu nihil obstat Kongregacji ds. Duchowieństwa.
- Zniesienie Seminarium może dokonać się, z uzasadnionych i poważnych przyczyn, dekretem Konferencji Episkopatu Polski.
- W przypadku zniesienia Seminarium cały jego majątek przechodzi na własność Konferencji Episkopatu Polski.