Procesy Beatyfikacyjne

O procesie beatyfikacyjnym

Proces beatyfikacyjny tak o męczeństwo, jak i o heroiczność cnót, obejmuje dwa etapy: najpierw postępowanie w diecezji, a następnie w Kongregacji do Spraw Świętych w Rzymie.

Biskup diecezjalny, który do tej funkcji może delegować jakiegoś kapłana, wraz z promotorem sprawiedliwości oraz notariuszem stanowi trybunał diecezjalny. Jego zadaniem jest zebranie dokumentów odnoszących się do życia, męczeństwa lub heroiczności cnót oraz sławy świętości Sługi Bożego. W związku z tym trybunał przesłuchuje świadków, a także zbiera dokumenty, korzystając z pomocy Komisji Historycznej i Teologicznej. Po zebraniu dokumentacji następuje sesja zamknięcia postępowania w diecezji. Akta sprawy zostają wówczas zapieczętowane i przewiezione do Kongregacji do Spraw Świętych w Rzymie.

Dalszym etapem postępowania beatyfikacyjnego jest ustanowienie postulatora w Rzymie. Jego zadaniem jest prośba do Kongregacji do Spraw Świętych o zdjęcie pieczęci, zbadanie legalności akt procesowych i wyznaczenie relatora, pod którego kierunkiem będzie pisana tzw. positio, czyli przedłożenie o życiu, cnotach, męczeństwie i sławie świętości Sługi Bożego. Po jej opracowaniu watykańskie komisje: teologiczna i historyczna, rozpoczyna studium zebranej dokumentacji. Jeżeli opinia komisji będzie przychylna, akta sprawy zostają przekazane do Komisji Kardynałów, którzy jeszcze raz rozpoznają całą sprawę. Jeśli i ich opinia będzie pozytywna, Prefekt Kongregacji zwraca się do Ojca Świętego z prośbą o ogłoszenie Sługi Bożego błogosławionym.


PROCES BEATYFIKACYJNY SŁUGI BOŻEJ KRZYSZTOFY KLOMFAS I JEJ XV TOWARZYSZEK

  • 8 grudnia 2004 r. – rozpoczęcie procesu beatyfikacyjnego w Braniewie.
  • 9 grudnia 2006 r. – zakończenie dochodzenia diecezjalnego i przewiezienie akt procesowych do Rzymu.

Z inicjatywą rozpoczęcia procesu beatyfikacyjnego wystąpiło Zgromadzenie św. Katarzyny, Dziewicy i Męczennicy, a postulatorką została siostra Józefa Krause CSC. Proces beatyfikacyjny rozpoczął się 8 grudnia 2004 r. w Braniewie.

Trybunał w składzie: bp Julian Wojtkowski (delegat biskupa), ks. Lucjan Świto (promotor sprawiedliwości), Brygida Neumann CSC i s. Gaudencja Zwolak CSC (notariusze), przesłuchał kilkudziesięciu świadków w Polsce i Niemczech. Komisja Historyczna, której przewodniczył ks. prof. Andrzej Kopiczko, wyszukana, zebrała i przebadała dokumentację archiwalną dotyczącą Sług Bożych.

W dniu 9 grudnia 2006 r. zostało zakończone dochodzenie diecezjalne, a akta procesu zostały przewiezione do Kongregacji do spraw świętych w Rzymie.


PROCES BEATYFIKACYJNY SŁUGI BOŻEJ STANISŁAWY (BARBARY) SAMULOWSKIEJ (1865-1950)

Siostra Stanisława (Barbara) Smulowska urodziła się 21 stycznia 1865 r. w Worytach koło Gietrzwałdu. Jako 12-letnia dziewczynka widziała w 1877 r. Matkę Bożą. Po zakończeniu trwających kilka miesięcy Objawień, Barbara Samulowska wstąpiła do Zgromadzenia Sióstr Miłosierdzia i przyjęła zakonne imię Stanisława. Przebywała najpierw w Lidzbarku Warmińskim, później Chełmnie i Paryżu, a następnie w 1895 r. wyjechała do pracy misyjnej w Gwatemali. Pracowała tam bardzo gorliwie przede wszystkim w miejscowym szpitalu jako pielęgniarka, opiekowała się też biednymi, fundowała stypendia dla uczącej się młodzieży. Umarła 6 grudnia 1950 r. w Gwatemali w opinii świętości. 2 lutego 2005 r. – rozpoczęcie procesu beatyfikacyjnego w Gietrzwałdzie.

8 września 2006 r. – zakończenie dochodzenia diecezjalnego i przewiezienie akt procesowych do Rzymu.

Z inicjatywą rozpoczęcia procesu beatyfikacyjnego wystąpiło Zgromadzenie Księży Kanoników Regularnych Laterańskich z Krakowa, a postulatorem został ks. Kazimierz Brzozowski CRL. Proces beatyfikacyjny rozpoczął się 2 lutego 2005 r. w Gietrzwałdzie.

Trybunał w składzie: ks. Lucjan Świto (delegat biskupa), ks. Tadeusz Marcinkowski (promotor sprawiedliwości), p. Iwona Żochowska i s. Anna Mamona (notariusze), przesłuchał kilkudziesięciu świadków w Polsce, Niemczech, oraz w Gwatemali. Komisja Teologiczna, której przewodniczył bp Jacek Jezierski, oraz Komisja Historyczna, której przewodniczył ks. prof. Andrzej Kopiczko, przestudiowały dokumentację archiwalną dotyczącą Sługi Bożej.

W dniu 8 września 2006 r. zostało zakończono dochodzenie diecezjalne, a akta procesu zostały przewiezione do Kongregacji do spraw świętych w Rzymie.


PROCES BEATYFIKACYJNY SŁUGI BOŻEGO STANISŁAWA KARDYNAŁA HOZJUSZA (1504-1579)

5 sierpnia 2006 r. – wznowienie procesu beatyfikacyjnego w Olsztynie.

Postualtor – ks. Jan Górny
Wicepostulator – ks. Władysław Nowak
Wicepostulator – ks. Andrzej Lesiński
Wicepostulator – ks. Stanisław Kozakiewicz

Skład Trybunału:

  • Sędzia delegowany – ks. Lucjan Świto
  • Sędzia pomocniczy – ks. Roman Bodański
  • Sędzia pomocniczy – ks. Piotr Ilwicki
  • Promotor sprawiedliwości – bp Julian Wojtkowski
  • Notariusz aktuariusz – ks. Jacek Wojtkowski
  • Notariusz pomocniczy – ks. Artur Oględzki

Komisja Historyczna:

  • Ks. Alojzy Szorc
  • Ks. Andrzej Kopiczko
  • Ks. Henryk Damian Wojtyska

Historia Procesu:

  • 1925 – decyzja Konferencji Episkopatu Polski o wszczęciu procesu beatyfikacyjnego kard. Hozjusza, sprawą kieruje diecezja płocka.
  • 1936 – sprawę przejmuje diecezja chełmińska, postulator: o. Wojciech Topoliński OFMConv, wicepostulator: ks. Józef Smoczyński.
  • 1937 – zezwolenie Stolicy Apostolskiej na proces informacyjny w diecezji krakowskiej i w Rzymie, proces prowadzi diecezja pelplińska.
  • 1939 – Komisja historyczna: ks. Tadeusz Glemma, ks. Paweł Czaplewski, ks. Antoni Liedtke.
  • 1968 – sprawę przejmuje diecezja warmińska, postulator: o. Michał Machejek OCD.
  • 1969 – wicepostulator: ks. Marian Borzyszkowski. Komisja historyczna: bp Jan Obłąk, o. Henryk Damian Wojtyska CP, ks. Alojzy Szorc.
  • 1971 – Nihil obstat Stolicy Apostolskiej.
  • 1973 – wicepostulatorzy: ks. Władysław Nowak, ks. Emil Rzeszutek.
  • 1975 – uroczyste rozpoczęcie procesu beatyfikacyjnego w katedrze fromborskiej. Trybunał ds. beatyfikacji: ks. Tadeusz Pawluk (sędzia przewodniczący), bp Julian Wojtkowski (promotor wiary), ks. Jerzy Podolecki, ks. Roman Bodański, ks. Piotr Ilwicki, ks. Stefan Zajkowski, ks. Jan Usiądek, ks. Józef Kowalewski, s. Jadwiga Ambrozja Kalinowska OSB.
  • 1977 – Trybunał ds. pism Sługi Bożego: ks. Tadeusz Pawluk (sędzia przewodniczący), ks. Władysław Turek (promotor wiary), ks. Jerzy Podolecki, o. Konrad Sarwa CM, ks. Jan Usiądek, s. Jadwiga Ambrozja Kalinowska OSB. Proces rogatoryjny w archidiecezji kolońskiej.
  • 1985 – publiczna sesja kończąca prace Trybunału ds. beatyfikacji, dostarczenie materiałów procesowych do Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych.
  • 2006 – wznowienie diecezjalnego procesu beatyfikacyjnego, postulator: ks. Jan Jerzy Górny, wicepostulatorzy: ks. Władysław Nowak, ks. Stanisław Kozakiewicz, ks. Andrzej Lesiński. Trybunał ds. beatyfikacji: ks. Lucjan Świto (sędzia przewodniczący), bp Julian Wojtkowski (promotor sprawiedliwości), ks. Roman Bodański, ks. Piotr Ilwicki, ks. Jacek Wojtkowski, ks. Artur Oględzki, s. Jadwiga Ambrozja Kalinowska OSB, Justyna Krzywkowska,
  • od 2009 r. s. Irena Łucja Jaworska CSC. Komisja historyczna: ks. Alojzy Szorc, o. Henryk Damian Wojtyska CP, ks. Andrzej Kopiczko.
  • 2009 – dekret ważności akt kończący postępowanie diecezjalne, rozpoczęcie etapu rzymskiego relator rzymski: o. Vincenzo Criscuolo OFMCap, postulator: bp Krzysztof Nitkiewicz, od 2018 r. ks. Paweł Romański.

PROCESY BEATYFIKACYJNE O MĘCZEŃSTWO KS. JÓZEFA STEINKI I TOWARZYSZY OFIAR KOMUNIZMU RADZIECKIEGO ORAZ KS. BRONISŁAWA SOCHACZEWSKIEGO I TOWARZYSZY OFIAR HITLERYZMU NIEMIECKIEGO

W dniu 15 września 2007 r. o godz. 11.00 w bazylice św. Jakuba w Olsztynie Arcybiskup Wojciech Ziemba, Metropolita Warmiński, otworzył 2 kolejne procesy beatyfikacyjne dotyczące męczenników drugiej wojny światowej – ofiar hitleryzmu i stalinizmu. Postulatorem obu procesów został ks. Janusz Ostrowski, obecnie biskup pomocniczy archidiecezji warmińskiej. Trybunałom beatyfikacyjnym przewodniczył ks. Lucjan Świto, a komisji historycznej ks. Andrzej Kopiczko. Dnia 5 listopada 2011 r.   uroczyście zakończono pierwszy etap diecezjalnego procesu beatyfikacyjnego w sumie 46 męczenników warmińskich II wojny światowej – 34 księży, 1 siostry zakonnej i 11 osób świeckich. W gronie kandydatów na ołtarze znalazło się 9 ofiar niemieckiego nazizmu oraz 37 ofiar radzieckiego komunizmu. Te ostatnie zostały brutalnie zamordowane podczas wkroczenia Armii Czerwonej na tereny Prus Wschodnich w pierwszych miesiącach 1945 r. lub zmarły na skutek dalszych represji. Kolejnymi postulatorami procesów zostali: s. Józefa Krause CSC od lutego 2012 do lutego 2017 r. i ks. Paweł Romański od maja 2019 r. Po uzupełnieniu akt i konieczności rezygnacji z części kandydatów 6 października 2021 r. archidiecezja warmińska otrzymała od Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych dekret o ważności akt w obu sprawach kończący postępowanie na etapie diecezjalnym. Na etapie rzymskim sprawy kontynuowane są jako procesy o męczeństwo Sług Bożych ks. Józefa Steinki i 29 Towarzyszy oraz ks. Bronisława Sochaczewskiego i 4 Towarzyszy.

Ze względu na zbyt małą liczbę świadectw do etapu rzymskiego nie przeszli: następujący kandydaci:

ks. Wilhelm Brehm, ks. Karl Langwald, ks. Ferdinand Podlech, ks. Urlich Schikowski, ks. Arthur Schulz, ks. Paul Schwartz i ks. Joachim Ziemetzki z ofiar agresji radzieckiej;

ks. Paul Katschorowski, ks. Wojciech Rogaczewski, Alfons Żurawski i Jan Gruba z ofiar nazizmu niemieckiego.

OFIARY KOMUNIZMU RADZIECKIEGO

Księża

1. Ks. Josef Steinki
Ur. 19 grudnia 1889 w Głotowie. Święcenia kapłańskie otrzymał w 1916. Pełnił urząd wikariusza w Reszlu i w Królewcu, od 1924 był wieloletnim dyrektorem diecezjalnej Caritas. W 1941 r. skazany na trzy i pół roku więzienia za rozpowszechnianie wiadomości o rozstrzelaniu przez Niemców kanoników w Pelplinie. Od 1944 był kapelanem w Szpitalu Mariackim w Olsztynie, gdzie po wkroczeniu sowietów stanął w obronie sióstr i pielęgniarek. Pobity do nieprzytomności zmarł w więzieniu sowieckim w Olsztynie 16 lutego 1945.

2. Ks. Albert Prothmann
Ur. 15 czerwca 1876 w Gajkach k. Pieniężna. Świecenia kapłańskie otrzymał w 1904. Pełnił urząd wikariusza w Świątkach, Głotowie, Lutrach i Bieniewie. Od 1919 był proboszczem parafii w Prositach. Zamordowany przez żołnierzy radzieckich 4 lutego 1945 w Prositach.

2. Ks. Arthur Linka
Ur. 2 maja 1887 w Olsztynie. Święcenia kapłańskie otrzymał w 1912. Pełnił urząd wikariusza w Kalwie, Starym Targu i Biskupcu Reszelskim. Od 1929 był proboszczem parafii w Jonkowie. Zastrzelony przez żołnierza radzieckiego 26 stycznia 1945 w Jonkowie.

3. Ks. Arthur Schulz
Ur. 11 września 1897 w Londynie. Święcenia kapłańskie otrzymał w 1923. Sprawował opiekę duszpasterską w Radostowie, Ornecie, Olecku i Bisztynku. Został zastrzelony przez żołnierzy radzieckich 30 stycznia 1945 w Bisztynku.

4. Ks. Bernhard Klement
Ur. 17 października 1988 w Butrynach. Święcenia kapłańskie otrzymał w 1915. Pełnił urząd wikariusza w Klebarku Wielkim i w parafii św. Jakuba w Olsztynie. Od 1920 był proboszczem parafii św. Józefa w Olsztynie. Został zastrzelony przez żołnierzy radzieckich 22 stycznia 1945 r. na plebanii parafii św. Józefa w Olsztynie.

5. Ks. Bruno Bludau
Ur. 9 września 1890 w Miejskiej Woli k. Mingajn. Pełnił urząd wikariusza w Jezioranach, Długoborze, Królewcu. Od 1931 był proboszczem parafii w Plutach. Wywieziony w 1945 r. do obozu pracy na Uralu, gdzie zmarł 5 maja 1945.

6. Ks. Bruno Gross
Ur. 6 stycznia 1900 w Plutach. Święcenia kapłańskie otrzymał w 1924, kanonik warmiński i doktor prawa kanonicznego. Opiekę duszpasterską sprawował w Kwiecewie, Kwidzynie i Barczewie. Od 1931 pracował w kurii biskupiej we Fromborku. W 1945 został wywieziony do łagrów radzieckich. Podejmował tam próby posługi kapłańskiej za co był karany. Zmarł z wyczerpania w czerwcu 1946 w obozie pracy w Czeboksarach nad Wołgą.

7. Ks. Bruno Siegel
Ur. 6 listopada 1889 w Brodnicy. Święcenia kapłańskie otrzymał w 1913. Pełnił urząd wikariusza w Radostowie, Mrągowie i Dobrym Mieście. Od 1931 był proboszczem parafii w Miłakowie i kapelanem garnizonu w Morągu. Został zastrzelony przez żołnierzy radzieckich 30 stycznia 1945 w Miłakowie.

8. Ks. Bruno Weichsel
Ur. 11 października 1903 w Pieniężnie. Święcenia kapłańskie otrzymał w 1927. Pełnił urząd wikariusza w Krekolach, Bieniewie, Malborku, Fromborku, następnie był sekretarzem i skarbnikiem Kurii Biskupiej. Od 1944 pełnił urząd administratora parafii w Zalewie, gdzie 23 stycznia 1945 w tamtejszej kaplicy został zakatowany kolbami i zastrzelony przez żołnierzy radzieckich.

9. Ks. Ferdinand Podlech
Ur. 22 lutego 1878 w Cerkiewniku. Święcenia kapłańskie otrzymał w 1904. Pełnił urząd wikariusza w Lutrach, Lubieszewie, Tujcu, Wilczkowie i Jezioranach. Od 1919 był proboszczem parafii w Kraszewie. Nękany przez władze nazistowskie z powodu pracy duszpasterskiej wśród młodzieży. W 1945 r. chronił parafian przed żołnierzami sowieckimi. Wywieziony w 1945 do radzieckich łagrów, zmarł w 1946 w kopalni odkrywkowej wapnia na Syberii.

10. Ks. Franz Ludwig
Ur. 29 kwietnia 1896 w Ornecie. Święcenia kapłańskie otrzymał w 1922. Pełnił urząd wikariusza w Tolkowcu i Pieniężnie, a od 1937 był proboszczem parafii w Sątopach. Za pracę z młodzieżą i organizowanie zebrań stowarzyszeń władze niemieckie wytoczyły mu proces. Został zastrzelony przez żołnierza radzieckiego 29 stycznia 1945 w Sątopach.

11. Ks. Franz Zagermann
Ur. 28 lipca 1882 w Zawierzu k. Braniewa. Święcenia kapłańskie otrzymał w 1907. Pełnił urząd wikariusza w Plutach, Nowej Cerkwi, Dobrym Mieście, Świątkach, Lubieszewie i Malborku. Od 1928 był proboszczem parafii w Unikowie. Od 1940 r. odprawiał nabożeństwa dla polskich robotników przymusowych. Został zastrzelony przez żołnierzy radzieckich 26 lutego 1945 w Unikowie.

12. Ks. Georg Heide SVD
Ur. 22 sierpnia 1885 w Wołownie. Święcenia kapłańskie otrzymał w 1909, werbista. Pracował w Gimnazjum Misyjnym w St. Wendel. Pełnił urząd rektora w domach misyjnych w Pieniężnie i Nysie. Po zamknięciu domów misyjnych przez narodowych socjalistów pełnił urząd wikariusza w Braniewie i Bieniewie oraz administratora parafii w Klonie. Zimą 1945 został zabrany przez Sowietów do pracy w lesie w Gąbinie. Z powodu wycieńczenia pozwolono mu wrócić do Klonu, gdzie zmarł 8 lipca 1945.

13. Ks. Gerhard Witt
Ur. 3 lipca 1912 w Reszlu. Święcenia kapłańskie otrzymał w 1937. Pełnił urząd wikariusza w Leginach i Lidzbarku Warmińskim. Duszpastersko opiekował się Polakami. Jego mieszkanie było kilkakrotnie przeszukiwane przez gestapo z powodu zaangażowania w duszpasterstwo młodzieży i głoszonych kazań. W 1937 r. władze niemieckie wytoczyły mu proces sądowy. Po wkroczeniu Armii Czerwonej znalazł się w obozie pracy przymusowej. Zmarł w radzieckim więzieniu w Elblągu 19 maja 1945.

14. Ks. Gottfried Fuchs SVD
Ur. 4 września 1892 w Leverkusen-Schlehbush. Święcenia kapłańskie otrzymał w 1915, werbista. Uczył w szkole misyjnej w Pieniężnie. Po wieloletniej pracy dydaktycznej dotknęły go represje ze strony władz nazistowskich. W 1941 po zamknięciu szkoły przez narodowych socjalistów pełnił urząd wikariusza w Sztumie. W nocy z 28/29 stycznia 1945 został zastrzelony przez żołnierzy radzieckich na plebanii w Sztumie.

15. Ks. Hubert Gross
Ur. 31 stycznia 1908 w Malborku. Święcenia kapłańskie otrzymał w 1932. Sprawował opiekę duszpasterską w Ignalinie, Fromborku, Ludwigsort, Mamonowie i Królewcu. Za odczytanie listu pasterskiego biskupa warmińskiego M. Kallera, skazany przez sąd w Królewcu w 1937 na 8 miesięcy więzienia w Braniewie. Został zastrzelony przez żołnierza radzieckiego 19 stycznia 1947 w Królewcu.

16. Ks. Joachim Ziemetzki
Ur. 4 września 1886 w Gietrzwałdzie. Święcenia kapłańskie otrzymał w 1919. Pełnił urząd wikariusza w Jonkowie, kuratusa parafii w Prawdziskach i komendariusza parafii w Klonie od 1931, gdzie był inwigilowany przez gestapo za tworzenie szkoły polskiej. Od 1938 był proboszczem parafii w Barczewku, gdzie 26 stycznia 1945 został zastrzelony przez żołnierzy radzieckich.

17. Ks. Johannes Frank SVD
Ur. 9 listopada 1900 w Niederscheidweiler k. Trier. Święcenia kapłańskie otrzymał w 1927, werbista. Uczył matematyki w szkole misyjnej w Pieniężnie. W 1941 po zamknięciu szkoły przez narodowych socjalistów sprawował opiekę duszpasterską w Nysie, Głubczycach, Orzyszu i Opaleńcu. W 1945 został wywieziony w głąb Związku Radzieckiego. Zginął w obozie pracy koło Stalino (Donieck).

18. Ks. Johannes Lindenblatt
Ur. 23 kwietnia 1882 w Tolnikach k. Reszla. Święcenia kapłańskie otrzymał w 1905. Opiekę duszpasterską sprawował w Kłębowie, Królewcu, Kętrzynie, Srokowie i Barcianach. Przed wojną był przesłuchiwany i śledzony przez gestapo z powodu głoszonych kazań. Został zastrzelony przez żołnierza radzieckiego 27 stycznia 1945 w Kętrzynie.

19. Ks. Johannes Marquardt
Ur. 18 lipca 1888 w Kłajpedzie. Święcenia kapłańskie otrzymał w 1913. Pełnił urząd wikariusza w Kolnie, Sątopach i Lidzbarku Warmińskim. Od 1929 był proboszczem parafii w Paluzach. Został zastrzelony przez żołnierzy 29 stycznia 1945 w Paluzach.

20. Ks. Albert Prothmann
Ur. 15 czerwca 1876 w Gajkach k. Pieniężna. Świecenia kapłańskie otrzymał w 1904. Pełnił urząd wikariusza w Świątkach, Głotowie, Lutrach i Bieniewie. Od 1919 był proboszczem parafii w Prositach. Zamordowany przez żołnierzy radzieckich 4 lutego 1945 w Prositach.

21. Ks. Karl Langwald
Ur. 14 grudnia 1886 w Barczewku. Pełnił urząd wikariusza w Dzierzgoniu, Wrzesinie, Purdzie Wielkiej, Klebarku Wielkim, Klonie i Olecku. Za opiekę nad polskimi robotnikami sezonowymi był prześladowany przez gestapo. Działacz społeczno-oświatowy na Warmii. Członek Związku Polaków w Niemczech. Od 1935 był proboszczem parafii w Kochanówce. Wywieziono go w 1945 do łagrów radzieckich. Zginął w maju 1945 w obozie pracy koło Czelabińska na Syberii.

22. Ks. Otto Langkau
Ur. 31 października 1871 w Podlejkach. Święcenia kapłańskie otrzymał w 1896. Pełnił urząd wikariusza w Sztumie, Bisztynku i Biskupcu Reszelskim. Od 1901 był proboszczem parafii w Lesinach Wielkich, a od 1913 w Bartągu. Został zastrzelony przez żołnierza radzieckiego 22 stycznia 1945 na plebanii w Bartągu.

23. Ks. Paweł Chmielewski
Ur. 2 stycznia 1889 w Unieszewie. Święcenia kapłańskie otrzymał w 1915. Pełnił urząd wikariusza w Biesowie, a od 1928 urząd proboszcza w Klebarku Wielkim. Opiekował się ludnością polską, wspierał szkolnictwo. Mimo ucieczki wielu parafian przed zbliżającą się Armią Czerwoną, zdecydował się pozostać. Został zastrzelony 22 stycznia 1945 przez żołnierza radzieckiego na plebanii w Klebarku Wielkim.

24. Ks. Paul Huhn
Ur. 23 października 1906 w Jezioranach. Święcenia kapłańskie otrzymał w 1933. Pełnił urząd wikariusza w Iławie, Elblągu i Gąbinie, a następnie proboszcza w Tylży od 1942 i w Tolkmicku od 1944. Został zastrzelony przez żołnierza radzieckiego 26 lutego 1945 w Rychnowach k. Pogrodzia.

25. Ks. Paul Schwartz
Ur. 3 marca 1878 w Lidzbarku Warmińskim. Święcenia kapłańskie otrzymał w 1903. Pełnił urząd wikariusza w Kolnie i Elblągu. Od 1921 był proboszczem w Bażynach, a od 1928 w Żegotach. Został zastrzelony przez żołnierzy radzieckich 12 lutego 1945 w Świętajnie k. Jezioran.

26. Ks. Urlich Schikowski
Ur. 04 sierpnia 1907 w Biskupcu. Święcenia kapłańskie otrzymał w 1932, doktorat z filozofii w Rzymie. Pełnił urząd wikariusza w parafiach: Stary Targ i Schloeberg k. Tylży. Prześladowany przez gestapo za działalność duszpasterską. Od 1939 pracował w szpitalu św. Elżbiety w Królewcu, od 1942 był proboszczem w Chruścielu. Został zastrzelony przez żołnierza radzieckiego 27 stycznia 1945 w Chruścielu.

27. Ks. Wilhelm Brehm
Ur. 13 kwietnia 1907 w Kwidzynie. Święcenia kapłańskie otrzymał w 1930. Opiekę duszpasterską sprawował w Długoborze, Chruścielu i Olsztynie. Pełnił urząd prefekta szkół średnich w Elblągu. W 1939 po likwidacji nauki religii w szkołach został przeniesiony do Biskupca Reszelskiego, gdzie zginął w styczniu 1945 z rąk żołnierzy radzieckich.

28. Ks. Władysław Świtalski
Ur. 27 czerwca 1875 w Kąkolu k. Leszna. Święcenia kapłańskie otrzymał w 1899, kanonik warmiński, doktor filozofii, doktor honoris causa Wydziału Teologicznego w Bonn. Pracował najpierw jako wikariusz w Olsztynie, następnie jako profesor i rektor Akademii w Braniewie. Zastrzelony przez żołnierza radzieckiego we Fromborku 9 lutego 1945.

Świeccy

1. s. Marianna (Teodora) Witkowska CSE
Ur. 23 marca 1889 w Kośminie. Elżbietanka. Pracowała w parafiach w Podstolinie, Nidzicy i Dzierzgoniu. Została zastrzelona przez żołnierza radzieckiego w Dzierzgoniu 28 stycznia 1945, broniąc cnoty czystości młodszej współsiostry Amabilis.

2. Cecilia Grabosch
Ur. 10 stycznia 1915 w Uniszewie. Matka dwojga dzieci. Została zastrzelona przez radzieckiego żołnierza w obronie czystości małżeńskiej 22 stycznia 1945 w swoim domu w Wójtowie.

3. Anna Fieberg
Ur. 23 kwietnia 1893 w Dobrym Mieście. Panna. Opiekowała się gospodarstwem domowym brata ks. Pawła Fieberga w Ornecie. Została zamordowana przez żołnierzy radzieckich w obronie cnoty czystości 16 lutego 1945.

4. Maria Fischer
Ur. 27 maja 1895 w Bornitach k. Braniewa w rodzinie rolniczej. Panna. Wraz z rodzicami przeprowadziła się do Ornety, gdzie zajmowała się hafciarstwem. Została zamordowana przez żołnierzy radzieckich w obronie cnoty czystości 16 lutego 1945.

5. Margaretha Wiewiorra
Ur. 15 października 1928 w Stanclewie w rodzinie rolniczej. Panna. Została zastrzelona przez żołnierzy radzieckich w obronie czystości 9 marca 1945 w Stanclewie.

6. Gertruda Klimek
Ur. 1922 w Wójtowie. Panna. Została zastrzelona przez żołnierzy radzieckich w obronie czystości 30 stycznia 1945 w swoim domu w Wójtowie.

7. Agnes Drabińska
Ur. 2 lutego 1922 w Wójtowie w rodzinie rolniczej. Panna. W nocy 23/24 stycznia 1945 została zastrzelona przez żołnierzy radzieckich w obronie cnoty czystości.

8. Angelica Berger
Ur. 7 kwietnia 1926 w Wilczkowie w rodzinie rolniczej. Panna. Została brutalnie zmaltretowana i zgwałcona przez żołnierzy radzieckich, w wyniku czego zmarła 24 stycznia 1945.

9. Hedwig Schnarbach
Ur. 16 lipca 1923 w Kaplitynach w rodzinie rolniczej. Panna. Została zastrzelona przez żołnierzy radzieckich w obronie cnoty czystości 23 stycznia 1945 w swoim domu w Kaplitynach.

OFIARY NAZIZMU HITLEROWSKIEGO

Księża

1. Ks. Bronisław Sochaczewski
Ur. 15 maja 1886 w Brusach k. Chojnic. Święcenia kapłańskie otrzymał w 1913. Wikariusz w Świętej Lipce i w Lamkowie. Od 1931 był proboszczem w Krasnej Łące. Za popieranie ludności polskiej i głoszone kazania prześladowany przez gestapo i wysiedlony z Prus wschodnich. Podczas kampanii wrześniowej był kapelanem Wojska Polskiego w Gdyni. Został aresztowany przez gestapo i osadzony w obozach koncentracyjnych w Stutthofie, Sachsenhausen oraz Oranienburgu, gdzie został zamordowany 13 maja 1940.

2. Ks. Ernest Karbaum
Ur. 4 lutego 1891 w Mingajnach. Święcenia kapłańskie otrzymał w 1917. Pracował w sierocińcu dla chłopców w Gdańsku-Starych Szkotach, a od 1931 jako proboszcz w Niedźwiedzicy. Wystarał się u władz niemieckich o pozwolenie na odprawianie Mszy św. dla polskich robotników przymusowych. W grudniu 1940 r. osadzony w niemieckim obozie koncentracyjnym w Stutthofie i zamordowany 18 grudnia 1940 r. Ciało spalono w krematorium.

3. Ks. Paweł Katscherowski
Ur. 7 października 1891 w Wejherowie. Święcenia kapłańskie otrzymał w 1918. Pełnił urząd wikariusza w Ostródzie i Kwidzynie. Od 1933 był proboszczem w Butrynach, gdzie bronił Polaków. Za głoszenie kazań do polskich jeńców wojennych został skatowany przez hitlerowców. Zmarł 29 października 1939 w szpitalu w Olsztynie.

4. Ks. Leo Olszewski
Ur. 14 kwietnia 1894 w Królewcu. Święcenia kapłańskie otrzymał w 1919. Pełnił urząd wikariusza w Żegotach, administratora w Tylży, proboszczem w Wischwill i Głaznotach. Od 1936 był proboszczem parafii w Biderweitschen, a od 1938 w Tylży. Krytykował nazizm. Za duszpasterstwo wśród Polaków i rozpowszechnianie wiadomości o gwałtach żołnierzy niemieckich w Rosji uwięziony w 1941 i osadzony w obozie koncentracyjnym w Dachau, gdzie zginął 11 sierpnia 1942.

5. Ks. Stanisław Zuske
Ur. 23 września 1903 w Pierzchnie k. Śremu. Święcenia kapłańskie otrzymał w 1932. Pracował jako wikariusz i prefekt gimnazjum męskiego w Krotoszynie, a od 1938 jako prefekt Gimnazjum Polskiego w Kwidzynie. Został aresztowany przez gestapo 25 sierpnia 1939, a następnie osadzony w obozach koncentracyjnych w Stutthofie, Sachsenhausen i Dachau. Zginął 12 sierpnia 1942 w komorze gazowej w Hartheim k. Linzu w Austrii.

6. Ks. Albert Rogaczewski
Ur. 23 kwietnia 1888 w Dąbrówce Malborskiej. Święcenia kapłańskie otrzymał w 1914. Pełnił urząd wikariusza w Kętrzynie i Prawdziskach k. Ełku. Za czynny udział w akcji plebiscytowej został zmuszony do opuszczenia Prus Wschodnich. W 1927 inkardynował się do diecezji chełmińskiej, a następnie wyjechał do Francji, gdzie opiekował się polską emigracją. Brał udział we francuskim ruchu oporu. Aresztowany przez gestapo w 1943. był więziony w Lyonie, Mont-Luc oraz w obozie koncentracyjnym w Buchenwaldzie, gdzie zmarł 16 marca 1944.

Świeccy

1. Ryszard Knosała
Ur. 21 lutego 1907 w Żelaznej k. Opola, żonaty. Był nauczycielem w polskich szkołach katolickich na Warmii. Aresztowany przez gestapo we wrześniu 1939 i osadzony w 1940 niemieckim obozie koncentracyjnym w Dachau. Jako tłumacz i kierownik poczty obozowej sprowadzał dla więźniów paczki szwajcarskiego Czerwonego Krzyża. Mając prawo poruszania się po obozie, przemycał lekarstwa i żywność. Uratował od śmierci wielu współwięźniów. Poddany doświadczeniom medycznym na tyfus, zmarł 6 lutego 1945.

2. Alfons Żurawski
Ur. w Kajnach w 1914. Za ratowanie od śmierci głodowej jeńców wojennych został uwięziony w Królewcu, przewieziony do Berlina, gdzie został skazany na karę śmierci, którą wykonano 6 października 1942.

3. Jan Gruba
Ur. w 1920, kawaler. Podczas drugiej wojny światowej przebywał na przymusowych robotach w Ramsowie. Pracował w gospodarstwie rolnym, którego właściciel był na wojnie. Żona właściciela za odmowę współżycia z nią, fałszywie oskarżyła Jana wobec gestapo o gwałt na jej dziecku. Bez sądu, został powieszony przez gestapo na drzewie przy drodze z Ramsowa do Wipsowa. Umarł jako męczennik cnoty czystości.