Trwają Dni Interdyscyplinarne na Wydziale Teologii UWM w Olsztynie
Pierwsze, które miały miejsce w 2001 r. dotyczyły zagadnień genetyki. – Później podejmowaliśmy temat przemocy, śmierci, państwa, wychowania, osoby ludzkiej i wielu innych kwestii. Myśl zawsze była taka, żeby wydział teologii podejmował dyskusję wraz z innymi podmiotami, przedstawicielami innych gałęzi nauki, aby przyjrzeć się zagadnieniu z różnych punktów widzenia, by spotkać się i rozmawiać. To główny nasz cel – wyjaśnia ks. prof. Marian Machinek.
W tym roku podjęty został temat testamentu życia. – Tak się to określa, choć lepsze jest określenie „oświadczenie pacjenta pro futuro”, czyli na przyszłość. Jest również angielskie określenie „living will”, jak też „Advance Care Planning”, czyli planowanie i wyrażenia oświadczeń woli w sprawie opieki w przyszłości – mówi ks. Machinek.
W naszym kraju nie jest to jeszcze rozpowszechnione. Nie ma też przyjętych regulacji ścisłych prawnych. – Generalnie biorąc, pacjent zawsze podpisuje zgodę na opiekę medyczną i czekające go zabiegi. Bez niej lekarz nie może podjąć żadnych działań. Ale tu mowa jest o czymś innym: pacjent musi sobie w pewnym sensie wyobrazić przyszłość, sytuację, w której nie będzie, ze względu na stan zdrowia, świadomy. Dokonuje wyboru, czerpiąc z doświadczenia, obserwacji innych i w oparciu o konsultację z lekarzem – wyjaśnia ks. Machinek
Tu rodzi się szereg problemów etycznych, bo w momencie podejmowania decyzji pacjent skłonny jest zdecydowanie odrzucać sam fakt, że przez dłuższy czas będzie leżał w łóżku. Może sobie zastrzec, że w ogóle nie chce, żeby nim się w takiej sytuacji opiekować. – Możemy się wówczas znaleźć na pograniczu eutanazji. A z drugiej strony mamy widmo uporczywej terapii, której wielu pacjentów się boi, bo nie chce być na końcu życia podłączonym przez wiele tygodni do maszyn podtrzymujących przy życiu. I tu otwierają się przestrzenie do dyskusji, zarówno od strony etycznej, bioetycznej (etyki lekarskiej), jak i od strony teologicznej, gdzie tak akcentowany jest przecież szacunek do życia, chociaż jednocześnie teologia uznaje człowieka jako śmiertelnego. Śmierć przyjdzie kiedyś i nasza wewnętrzna zgoda na śmierć, kiedy jest ona nieunikniona, też jest postawą chrześcijańską – dodaje ks. Profesor.
XIX Dni Interdyscyplinarne – „Oświadczenie pacjenta pro futuro jako problem medyczny, etyczny, teologiczny i prawny” – 23-24 października 2018 r.
środa 24 października
9.00-10.30 – dr n. med. Lidia Glinka, kierownik II Oddziału Klinicznego Anestezjologii i intensywnej Terapii, Olsztyn. „Kwestie prawno-medyczne i etyczne w oddziale intensywnej terapii”;
dr n. med. Anna Paprocka-Lipińska, kierownik Zakładu Etyki GUM, Gdańsk. „Zgoda lub sprzeciw – czy pacjent faktycznie wie o czym decyduje?”;
11.00-12.30 – prof. UAM dr hab. Joanna Haberko, prodziekan Wydziału Prawa i Administracji UAM, Poznań. „Odpowiedzialność personelu medycznego za działanie wbrew życzeniu wyrażonemu w oświadczeniu pro futuro. De lege lata i de lege ferenda”;
ks. dr Tadeusz Zadorożny, kapelan zespołów długoterminowej opieki medycznej Plainfield/USA. „Pacjent religijny w obliczu decyzji pro futuro. Prawo i debata społeczna w USA”;
12.30-13.15 – końcowa dyskusja panelowa, dr. n. med. Leszek Dudziński
Warmińsko-Mazurska Izba Lekarska, Olsztyn; prof. UAM dr hab. Joanna Haberko, prodziekan Wydziału Prawa i Administracji UAM, Poznań.
